Port of Antwerp-Bruges stabiel in 2022

2022 was een jaar vol uitdagingen voor Port of Antwerp-Bruges. De geopolitieke spanningen, energiecrisis en de aanhoudende verstoringen in de toeleveringsketens lieten zich voelen en zorgden, naast verschuivingen binnen de verschillende goederenstromen, vooral voor een aanhoudende druk op het containersegment. Dit had impact op de totale goederenoverslag, die in 2022 286,9 miljoen ton cargo bedroeg, een daling van 0,7% ten opzichte van het jaar daarvoor. De stroom aan nieuwe investeringen en projecten is een bevestiging van de aantrekkingskracht van de eengemaakte haven en van de toegevoegde waarde van de complementariteit van beide havenplatformen.

De uitdagingen waren het meest voelbaar in de containertrafiek. De wereldwijd ontregelde containerlijnvaart met vertragingen, piek call sizes en daaruit voortvloeiende congestie zetten de volumes het volledige jaar onder druk. Daarnaast zorgde het conflict in Oekraïne voor een afname van de aan Rusland gerelateerde trafiek met 59%. En terwijl de operationele uitdagingen op de containerterminals en de congestie sinds het derde kwartaal langzaam afnamen, zorgden de hoge energieprijzen en economische onzekerheid voor een vertraging in de vraag naar containervervoer. De containeroverslag daalde, door de opeenvolging van deze moeilijke omstandigheden, in 2022 met 8,6% in ton en met 5,2% in TEU, in vergelijking met het sterke 2021. Ten opzichte van het pre-coronajaar 2019 is dit een status quo.

De oorlog in Oekraïne, de sancties tegen Rusland en de energiecrisis hebben het energielandschap en de energiestromen in Europa sterk veranderd en dat vertaalde zich in een sterke groei van bulklading. De overslag van droge bulk nam in 2022 toe met 13,8%. Vooral de overslag van kolen kende een forse stijging (+210% of een verdriedubbeling), omwille van de sterk gestegen vraag naar kolen voor energieopwekking. Meststoffen leverden dan weer 18,3% in onder meer ten gevolge van de sancties ten aanzien van Rusland en de fors gestegen meststoffenprijzen.

Het vloeibare bulksegment groeide met 10%, in belangrijke mate als gevolg van de sterke toename van de overslag van LNG met 61,3%, als alternatief voor aardgas via pijpleidingen vanuit Rusland. Daarnaast was er ook groei voor LPG (+30%), benzine (+7%), diesel/stookolie (+9,9%) en nafta (+7,5%). De overslag van chemicaliën, die in 2021 het beste jaar ooit kende, begon halverwege 2022 te dalen vanwege de gestegen energieprijzen die de Europese chemiesector onder druk zetten, en eindigde met een lichte daling van 1% ten opzichte van 2021.

Conventioneel stukgoed (+1,1%) hield, na recordcijfers in 2021, goed stand in de eerste helft van het jaar, door de groei van de overslag van staal, de belangrijkste goederengroep binnen dit segment. Vanaf het derde kwartaal daalden de aangevoerde staalvolumes als resultaat van de vertragende economie.

De totale roll-on/roll-off trafieken lieten een stijging zien van 6,5%. Er werden in 2022 3,26 miljoen nieuwe auto’s overgeslagen, een groei op jaarbasis van 10,5%. De overslag van ‘high & heavy’ rollend materiaal nam in aantallen toe met 9,6%, terwijl de overslag van tweedehandswagens en vrachtwagens daalde met respectievelijk 13,2% en 17%. De niet-begeleide vracht (exclusief containers) groeide met 10%, waarvan een belangrijk deel gerelateerd is aan het Verenigd Koninkrijk (+4,9%) en Ierland (+35%).

Zeebrugge verwelkomde in 2022 144 cruiseschepen met 547.374 passagiersbewegingen, een forse stijging tegenover 23 schepen en 75.854 passagiersbewegingen in 2021 toen de cruisevaart grotendeels stil lag door covid. Ondertussen zijn er al calls ingeboekt tot 2026 en later.

Sterk als eengemaakte haven

De stroom aan investeringen en nieuwe projecten sinds de fusie van de Antwerpse en Zeebrugse havenplatformen zijn een bevestiging van de concurrentiekracht en toegevoegde waarde van de eengemaakte haven. Dankzij de veerkracht van beide havenplatformen konden belangrijke stappen worden gezet in projecten die bijdragen aan de duurzame groei van de haven en de pioniersrol in energietransitie. Projecten die door vereende krachten met partners klaarstaan om in 2023 verder uitgerold te worden. Zo zal de waterstofstrategie om van de haven een Europese waterstofhub te maken voor de import, lokale productie en doorzet van groene waterstof en waterstofdragers verder geconcretiseerd worden.

De invulling van het eerste deel van NextGen District, de toekomstige hotspot voor circulaire economie, is bijna afgerond en in 2023 zal de eerste spadesteek gegeven worden. In het kader van de vergroening van de vloot van het Havenbedrijf, maken de Hydrotug en Methatug, de eerste sleepboten ter wereld op respectievelijk waterstof en methanol, hun opwachting. En de Digital Twin, de digitale kopie van het havengebied met realtime info via sensoren, drones en slimme camera’s, zal in 2023 ingezet worden op beide platformen, om verder te bouwen aan een slimme, veilige en vlotte haven.

Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerp-Bruges: “2022 was, opnieuw, een bewogen jaar, met veel logistieke en geopolitieke uitdagingen. Als wereldhaven staan we in het middelpunt hiervan en houden we goed stand. Dankzij de complementariteit van beide platformen zien we wel al duidelijk de toegevoegde waarde van de fusie en als eengemaakte haven staan we sterker om ook toekomstige uitdagingen aan te gaan. Bovendien maken we met onze sterke internationale positie het verschil in uitdagingen zoals de energietransitie. Samen met onze partners en dankzij financiële steun zoals bijvoorbeeld de belangrijke Europese financiering van 500 miljoen euro voor de Antwerp- en Kairois@C-projecten, kunnen we onze pioniersrol waarmaken en klimaatimpact realiseren die veel verder reikt dan de grenzen van de haven.”

Annick De Ridder, havenschepen van de Stad Antwerpen en voorzitter van de raad van bestuur van Port of Antwerp-Bruges: "De eengemaakte haven is een wereldhaven die steunt op een bijzonder hechte havengemeenschap. Alle werknemers en bedrijven die samen deze havengemeenschap vormen toonden het afgelopen jaar een enorme weerbaarheid en sterke veerkracht. Dat maakt dat we ondanks zeer grote uitdagingen een sterk resultaat hebben neergezet. De fusie bewijst in de praktijk haar toegevoegde waarde. We hebben er alle vertrouwen in dat we in 2023 verder kunnen inzetten op duurzame economische groei; al zeker dankzij de vele investeringen die zijn aangekondigd door onze bedrijven. Zo is en blijft onze haven dé economische motor van Vlaanderen."

Dirk De fauw, burgemeester van de stad Brugge en ondervoorzitter van Port of Antwerp-Bruges: “Dat we, ondanks de uitdagingen, ook zo veel successen hebben geboekt in 2022, maakt me zeer trots. Allereerst was 2022 natuurlijk het jaar van de fusie en daarom een historisch jaar. Daarnaast hebben we op het gebied van de energietransitie belangrijke doorbraken gezien met o.a. de waterstoffabriek Hyoffwind in Zeebrugge en het Warmtenet Antwerpen Noord. Als wereldhaven willen we echter meer doen dan voor welvaart en jobs zorgen. Daarom zetten we bewust in op een duurzame toekomst met onze omgeving. De omgevingscommunicatiecampagne ‘zij aan zij’, de Verbindingsbrug, de transformatie van Fort Filips en de Tall Ships Races zijn daar mooie voorbeelden van.”