Port of Antwerp brengt verschillende spelers samen voor productie duurzame methanol

Port of Antwerp pakt dit jaar uit met een ambitieus nieuw project. Door verschillende spelers uit het havengebied samen te brengen voor de duurzame productie van methanol, een belangrijke grondstof in de haven, zet het een volgende stap in de transitie naar alternatieve energiebronnen en een CO2-neutrale haven.

De sleutel tot succes en de economische haalbaarheid van dit project zit in het innoveren en verbinden van verschillende activiteiten binnen het havenplatform, zoals  de elektriciteits-, en brandstoffenindustrie en chemie. Een complex project, maar een primeur voor ons land.

Onontbeerlijk voor de haven

Methanol is een belangrijke multi-inzetbare grondstof voor de chemie en kent ook daarbuiten vele toepassingen. Door de aanwezigheid van een omvangrijke chemische bedrijvigheid in het havengebied, is deze molecule onontbeerlijk voor haar dagelijkse werking. Methanol is namelijk een goede basis voor allerlei chemische processen die door de industriële spelers in het havengebied op dagdagelijkse basis aangewend worden. Van isolatieplaten tot additieven voor brandstoffen: op jaarbasis verbruikt de haven van Antwerpen zo’n 300.000 ton methanol voor chemische processen en brandstofproductie.

Van een fossiele naar een duurzaam geproduceerde grondstof

Momenteel wordt die methanol echter geproduceerd op basis van fossiele (en dus uitputbare) grondstoffen. Door het helpen invoeren van een nieuw productieproces zet Port of Antwerp nu concreet stappen om de haven zo een stuk duurzamer te maken.

“Concreet zullen we methanol gaan produceren uit opgevangen CO2 en duurzaam opgewekte waterstof”, licht Didier Van Osselaer, de verantwoordelijke projectmanager bij Port of Antwerp, toe. “Het opvangen van deze koolstofdioxide gebeurt via een nieuw proces, genaamd Carbon Capture and Utilisation (CCU), waarbij CO2-uitstoot deels wordt gerecupereerd. Deze CO2 wordt gecombineerd met waterstof die op basis van groene energie wordt opgewekt met behulp van een nieuwe elektrolyse-installatie. Beide elementen vormen samen een perfecte basis voor het produceren van duurzame methanol.”

Kleinere voetafdruk, minder uitstoot

Per ton geproduceerde methanol, vermijdt Port of Antwerp op die manier evenveel ton CO2 in de lucht en mogelijks zelfs het dubbele.  Methanol kan overigens in de toekomst ook als vorm van duurzame brandstof met minimale uitstoot van schadelijke stoffen gebruikt worden, zowel voor bijvoorbeeld sleepboten als voor het gewone wegverkeer. Port of Antwerp heeft overigens de ambitie om binnenkort een eerste sleepboot op methanol te laten varen.

Hechte partnerschappen

Om dit te realiseren brengt Port of Antwerp verschillende experten bij elkaar. Zowel ENGIE, Oiltanking, Indaver, De Vlaamse Milieuholding (VMH) en Helm-Proman hebben hun steun aan dit project reeds toegezegd. Ook meerdere kennisinstellingen zullen zich engageren. Dat is een nieuwe stap richting een geïntegreerde en efficiënte haven waarbij er over bedrijfslijnen heen aan een echte havengemeenschap wordt gewerkt. Iedere partner heeft in dit project zijn eigen rol. Zo heeft ENGIE haar kennis van de elektriciteitsmarkt, zal Oiltanking advies geven rond de logistieke aspecten van methanolproductie en -opslag en zal Indaver expertise aanreiken voor wat betreft het opvangen van CO2. Helm-Proman is betrokken met het perspectief op de afname van de geproduceerde methanol. De Vlaamse Milieuholding neemt een deel van de financiering voor haar rekening, terwijl Port of Antwerp zodoende de brug slaat tussen privébedrijven en overheid.

Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerp, bevestigt: “Met dit innovatief project willen we verder het pad effenen voor alternatieve energiebronnen binnen de haven van Antwerpen. Ik ben trots dat we deze samenwerkingsovereenkomst vandaag kunnen tekenen, met vijf cruciale partners uit onder meer de elektriciteits-, brandstoffenindustrie en chemie. Onze rol als havenbedrijf is immers om over sectoren heen mensen samen te brengen, om het hoofd te kunnen bieden aan de uitdagingen van morgen. Vandaag is weer een stap in de goede richting.”

Minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport, Philippe Muyters, juicht het initiatief toe: “Innovatie is dé sleutel in het aanpakken van kleine en grote uitdagingen. We gaan de klimaatproblematiek dan ook niet oplossen door ondernemerschap kapot te belasten. Dit innovatieve project toont vandaag nog maar eens aan dat onze bedrijven net een onderdeel van de oplossing zijn, vooral als ze de handen in elkaar slaan zoals hier in de Antwerpse haven.”

Minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Koen Van den Heuvel is blij met dit initiatief: “Ik ben verheugd dat Port of Antwerp deze rol op zich neemt. Dit bewijst dat er in Vlaanderen innovatief gedacht wordt. Net zoals het project met walstroom draagt dit initiatief bij aan het realiseren van onze ambitieuze klimaatdoelstellingen. Tegelijkertijd besparen we hiermee op primaire grondstoffen en zetten we een nieuwe stap in de transitie naar een circulaire economie.”.