Impact van Amerikaanse importtarieven

Sterke handelsrelatie met de VS

De Verenigde Staten zijn al meer dan twintig jaar de tweede grootste wereldwijde handelspartner van Port of Antwerp-Bruges. In 2024 bedroeg het maritieme handelsvolume 28 miljoen ton, goed voor zo’n 10% van het totale goederenverkeer van de haven. Daarvan betrof 11 miljoen ton export naar de Verenigde Staten en 17 miljoen ton import vanuit de Verenigde Staten.

Met 14,2 miljoen ton is containertrafiek het grootste segment. De export vanuit de haven (6,6 miljoen ton of 613.437 TEU) bestond vooral uit auto- en machineonderdelen (grotendeels afkomstig uit Duitsland), chemische producten, voertuigen, voeding, kunststoffen en farmaceutica. De import uit de VS (7,6 miljoen ton) omvatte voornamelijk plastics, polymeren, chemicaliën, rubber, voertuigen, voeding en farma.

In totaal werd 10,2 miljoen ton vloeibare bulk verhandeld. De export (1,8 miljoen ton) ging vooral om gasoil, fuel oil en chemische stoffen. Vanuit de VS werd 8,2 miljoen ton ingevoerd, waaronder LPG, LNG, nafta en andere chemische producten.

In 2024 werden 282.000 voertuigen verhandeld via RoRo-verkeer – 206.000 richting de VS, 76.000 vanuit de VS. Antwerpen-Brugge verwerkt hiermee meer dan een vierde van het trans-Atlantisch verkeer in afgewerkte voertuigen binnen Europa.

Het conventioneel stukgoedverkeer bedroeg 1,3 miljoen ton, vooral staal vanuit Europa. In droge bulk (1,2 miljoen ton) ging het om meststoffen richting de VS en houtpellets, steenkool en non-ferrometalen in de omgekeerde richting.

Amerikaanse importtarieven sinds maart 2025

Sinds maart 2025 heeft de Amerikaanse overheid een reeks nieuwe importheffingen ingevoerd. Zo geldt sinds 12 maart een tarief van 25% op ijzer, staal, aluminium en afgeleide producten van over de hele wereld. Op 3 april kwamen daar ook auto’s en auto-onderdelen bij, eveneens met een tarief van 25%.

Op 2 april volgde een aanvullende maatregel: een algemene verhoging van 20% op goederen afkomstig uit de Europese Unie. Deze maatregelen maken deel uit van een breder handelsbeleid waarbij ook andere landen worden getroffen, waaronder China (34%), Japan (24%) en Zuid-Korea (25%).

Op 9 april kondigde de Amerikaanse regering een tijdelijke pauze van 90 dagen aan voor landen die bereid zijn tot overleg. Voor de Europese Unie betekent dit dat er voorlopig een importheffing van 10% geldt gedurende die onderhandelingsperiode.

Europese tegenmaatregelen in twee fasen

Als reactie heeft de Europese Unie beslist om haar eerder opgeschorte tegenmaatregelen uit 2018 en 2020 opnieuw te activeren. Deze omvatten tarieven op iconische Amerikaanse exportproducten zoals Harley-Davidson-motorfietsen, bourbonwhiskey en boten, als directe tegenzet op de Amerikaanse staal- en aluminiumtarieven.

Vanaf 15 april volgt een tweede fase, met bijkomende maatregelen ter waarde van €18 miljard. Die zullen gericht zijn op zowel industriële als landbouwproducten, waaronder staal en aluminium, textiel, lederwaren, huishoudtoestellen, gereedschap, plastics, houtproducten en voedingsmiddelen zoals gevogelte, rundvlees, zeevruchten, noten, zuivel, suiker en groenten.

Net als de VS heeft ook de EU deze tegenmaatregelen voorlopig gepauzeerd gedurende de 90 dagen waarin onderhandelingen worden gevoerd.

Impact importtarieven op haven

Het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge volgt de situatie rond de Amerikaanse importheffingen op de voet. Tot op heden zijn er geen uitgesproken verschuivingen in de trafiek waarneembaar die rechtstreeks te linken zijn aan de recente maatregelen. Hoewel sommige bedrijven anticiperend handelen, blijft een duidelijke versnelling van de export richting de VS uit.

Zo steeg de containerexport naar de VS in het eerste kwartaal van 2025 met 3,2% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar – een stijging die onder het algemene groeitempo van de containertrafiekexport ligt (+5,6%). Ook de export van staal kende in januari een opvallende piek van 100.000 ton, maar viel daarna terug tot onder het gebruikelijke niveau. Over het volledige eerste kwartaal lag de staalexport naar de VS 2% hoger dan in Q1 2024. In Q1 2025 werden 37.743 auto’s naar de VS geëxporteerd, een daling van 19,5% ten opzichte van vorig jaar, in lijn met de algemene terugval in de auto-export (-13,5%). De overslag van vloeibare bulk (zoals LPG, LNG en nafta) bleef stabiel, met een lichte stijging van 2,8%. De export van chemische producten groeide met 13,9%, terwijl de import daalde met 6,2%.

Hoewel de directe impact voorlopig beperkt blijft, is het duidelijk dat verdere ontwikkelingen op het vlak van handelstarieven en geopolitieke spanningen hun weerslag kunnen hebben op de logistieke keten. Port of Antwerp-Bruges staat daarom in nauw contact met bedrijven en terminals, actief in onder meer containervervoer, chemie en voertuigen, en blijft de situatie permanent monitoren.

De haven blijft inzetten op een stabiele doorstroming, in nauwe afstemming met haar klanten en partners. Antwerpen-Brugge blijft ook in complexe omstandigheden een betrouwbare en wendbare toegangspoort tot Europa.