Impact conflict Rusland-Oekraïne op Port of Antwerp-Bruges

Port of Antwerp-Bruges drukt haar steun en empathie uit voor al het menselijke leed dat het conflict in Oekraïne met zich meebrengt. Als wereldhaven wordt de haven van Antwerpen-Zeebrugge geregeld geconfronteerd met de gevolgen van geopolitieke bewegingen. Dit conflict heeft geleid tot een aantal sancties van de Europese Unie tegen Rusland. Om de impact van de crisis in de haven en daarbuiten te monitoren, houdt Port of Antwerp-Bruges nauw contact met klanten en bevoegde instanties.

Update 31 mei 2022

Voor Port of Antwerp-Bruges was Rusland de vierde belangrijkste handelspartner in 2021 met een overslag van 16,7 miljoen ton. Dit ging o.a. om 4,8 miljoen ton vloeibare bulk (voornamelijk nafta, diesel en stookolie) en 4 miljoen ton LNG.

Als er een verbod wordt ingesteld op de import van Russische olie en olieproducten, dan zal dit een impact hebben op de handel tussen Rusland en Europa, en dus ook onze haven. Op de totale volumes ingevoerde olie- en olieproducten verwachten we geen grote impact gezien deze vervangen kunnen worden door volumes uit andere landen. Dit zagen we reeds bij het verbod op de invoer van Russisch staal die vervangen werd door volumes uit andere landen zoals Zuid-Korea, Turkije en India.

Update 15 april 2022

Op basis van de regels van de Europese Unie is er een draaiboek opgesteld voor het weren van schepen onder Russische vlag in Belgische havens. Dit draaiboek zal worden uitgevoerd vanaf zondag 17 april. De regels werden opgesteld door de ministers van de Noordzee en Buitenlandse zaken, de scheepvaartpolitie, Defensie, de douane, het Departement Mobiliteit en Openbare Werken en DG Scheepvaart.

Het Maritieme Informatie Kruispunt (MIK) van de Cel Maritieme Beveiliging (CMB) ontvangt een lijst van de Russische schepen die naar een Belgische haven komen en volgen dat schip van nabij. De toestemming die aan het schip gegeven wordt, geldt enkel voor het schip, de Belgische haven, het moment en de goederen die in de toestemming vermeld staan.

De havenautoriteiten staan in voor de opvolging. Voor elk van de toegestane Russische schepen die in de haven arriveert, moeten de havenbesturen opnieuw het bewijs van toegestane cargo vragen.

Goederen die geleverd mogen worden in Europese havens zijn aardgas, aardolie, steenkool en andere vaste fossiele brandstoffen, alle farmaceutische, medische, landbouw- en voedingsproducten (zoals tarwe), meststoffen, en humanitaire hulp. Deze regels gelden alvast tot 10 augustus 2022.

Update 5 april 2022

Het conflict in Oekraïne heeft geleid tot nieuwe sancties van de Europese Unie tegen Rusland, waaronder een verbod voor Russische en door Rusland geëxploiteerde schepen om EU-havens binnen te varen. Er is wel een uitzondering voor landbouw- en voedingsproducten, humanitaire hulp en energieproducten. We hebben nog niet de inhoud van de maatregel kunnen inkijken. Volgende week is overleg gepland met DG Scheepvaart om de inhoud en de operationele impact van deze maatregel verder te bespreken. In deze fase lijkt de impact in onze haven eerder beperkt te zijn.

Update 9 maart 2022

Monitoring
​Er is een permanente monitoring van de situatie door Port of Antwerp, die in nauw contact staat met klanten en andere stakeholders van de havengemeenschap. Daarbij wordt de goede samenwerking benadrukt tussen de bevoegde instanties, de Douane en de verschillende betrokken terminals.

Europese maatregelen
​Het Havenbedrijf Antwerpen heeft niet de bevoegdheid om een zelfstandig beleid te voeren naar aanleiding van het conflict. Het Havenbedrijf kan bijvoorbeeld geen beperkingen opleggen aan bedrijven of schepen. Het Havenbedrijf voert het beleid van de Belgische en Europese autoriteiten uit.

Zo wordt de export verboden van een groot aantal goederen waaronder die zowel voor burger als militaire doeleinden gebruikt kunnen worden (‘dual use’). Containerlading met als bestemming Rusland wordt hierop extra gecontroleerd door de Douane. Meer informatie kan je hier vinden. Verder is er voorlopig geen ban op schepen onder Russische vlag of in Russisch bezit.

Feiten & cijfers
​Onze haven heeft geen grote maritieme goederenstromen met Oekraïne. Rusland was daarentegen de vijfde belangrijkste handelspartner in 2021 met een overslag van 11,6 miljoen ton (3.16 m ton afvoer en 8,5 miljoen ton aanvoer). Dit ging om volgende categorieën:

• Containers - 5,3 miljoen ton (voornamelijk plastics, hout, chemische producten, auto-onderdelen en papier)
• Vloeibare bulk - 4,8 miljoen ton (voornamelijk nafta, diesel en stookolie)
• Droge bulk - 700.000 ton (voornamelijk meststoffen en kolen)
• Conventioneel stukgoed - 650.000 ton (voornamelijk import van staal)

In 2021 kwamen er 51 unieke schepen onder Russische vlag naar de haven van Antwerpen, samen goed voor 108 aanlopen op een totaal van 14.181. Deze schepen ​ vervoerden enkel droge bulk, conventioneel stukgoed en in heel beperkte mate containers.