Geopolitieke en macro-economische context weegt op kwartaalcijfers Port of Antwerp-Bruges

De totale goederenoverslag van Port of Antwerp-Bruges bedroeg in het eerste kwartaal van dit jaar 68,7 miljoen ton, een daling van 4,5% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Deze daling is het gevolg van de nog steeds complexe geopolitieke en macro-economische context, die heeft geleid tot een daling van het containersegment en belangrijke verschuivingen in goederenstromen. Om hier als wereldhaven op in te kunnen blijven spelen, zet de haven samen met reeds aanwezige en nieuwe pioniers volop in op duurzame groei.

De operationele uitdagingen op de containerterminals en de congestie zijn sinds het derde kwartaal van 2022 langzaam afgenomen. De economische onzekerheid en de inflatie zorgden voor een wereldwijde vertraging in de vraag naar containervervoer en het schrappen van afvaarten, vooral die uit het Verre Oosten. Samen met het aanhoudende conflict in Oekraïne, waardoor de aan Rusland gerelateerde trafiek in de eerste drie maanden van 2023 twee derde lager lag dan in dezelfde periode vorig jaar, resulteert dit in een daling van de containeroverslag met 6,6% in ton en 5,7% in TEU, in vergelijking met het eerste kwartaal van 2022.

De overslagvolumes van conventioneel stukgoed liggen in lijn met de pre-covidperiode, maar dalen met 19,8% in vergelijking met een zeer sterk eerste kwartaal in 2022, toen een sterke post-covidheropleving resulteerde in hoge overslagcijfers. De vertragende economie gaat gepaard met een daling in de vraag naar staal. Dit zorgt voor een daling van de staaloverslag met 21,9%, zowel in aan- als in afvoer. ​

Het droge bulksegment daalt met 7,3%. Dit is vooral het gevolg van de daling in meststoffen, de grootste productgroep binnen droge bulk. Hoewel de productie hiervan door de daling van de energieprijzen sinds maart opnieuw toeneemt, daalt de totaaloverslag van meststoffen tijdens het eerste kwartaal nog met 26,4%. De blijvend hoge vraag naar kolen voor energieopwekking vertaalt zich dan weer in een overslag die bijna drie keer zo hoog is als in dezelfde periode vorig jaar. Ook de overslag van zand en grind neemt toe (+9,3%). ​

Het vloeibare bulksegment laat een groei van 0,5% optekenen. Naast een stijging in de overslag van LNG (+23,3%), deels als alternatief voor aardgas via pijpleidingen vanuit Rusland, is er ook groei voor de overslag van diesel, stookolie en energiegassen. De overslag van chemicaliën trekt aan ten opzichte van het laatste kwartaal van 2022, toen de hoge energieprijzen resulteerden in lagere productie of productiestilstanden, maar blijft nog 21,3% onder het record van het eerste kwartaal van vorig jaar. ​

De roll-on/roll-off trafieken blijven global status quo, maar binnen het segment van de nieuwe auto's is er een heropleving. In het eerste kwartaal van 2023 werden 904.901 nieuwe auto’s aan- en afgevoerd, een stijging met 7,2% tegenover 2022. De overslag van alle vervoermateriaal groeit met 4,3%, terwijl de niet-begeleide vracht (exclusief containers) een daling vertoont (-2,4%.) Het deel van deze volumes dat gerelateerd is aan het Verenigd Koninkrijk daalt in het eerste kwartaal met 5,6% terwijl de trafiek van en naar Ierland met 14,2% toeneemt.

Port of Antwerp-Bruges is en blijft de grootste autohaven ter wereld. In totaal beschikken de terminals over een oppervlakte van meer dan 974 hectare met een parkeercapaciteit van 365 000 eenheden. Auto’s van alle grote merken uit de automobielsector passeren er de revue en voor veel merken is Port of Antwerp-Bruges dé intercontinentale en Europese hub.

In de eerste 3 maanden van 2023 verwelkomde Zeebrugge 29 cruiseschepen. De inspanningen om het cruisetoerisme over het hele jaar te spreiden leveren zo een nieuw eerste kwartaalrecord op.

In het eerste kwartaal liepen 4.946 zeeschepen de haven aan, een daling van 3,6%. De totale bruto tonnenmaat van deze schepen groeide met 3,8%.

Rol als wereldhaven bestendigen: gefuseerde haven aantrekkelijk voor investeerders

Dat de een jaar geleden gefuseerde haven aantrekkelijk is voor investeerders uit binnen- en buitenland bewezen verschillende investeringen in de eerste maanden van 2023. Zo werd een vierde bedrijf aangekondigd voor NextGen District, de hotspot voor circulaire economie in het hart van de Antwerpse havensite, waar nog dit jaar de eerste spadesteek de grond ingaat. Daarnaast gaat wereldspeler Vopak, een Nederlands tankopslagbedrijf, de voormalige Gunvor-site in Antwerpen duurzaam herontwikkelen. Zo zal het bedrijf samen met Port of Antwerp-Bruges onder andere inzetten op een gezamenlijke ontwikkeling/invulling in functie van hernieuwbare energie. Hiermee worden opnieuw belangrijke stappen gezet richting een klimaatneutrale economie.

Performante infrastructuur en extra containercapaciteit blijven prioriteit om op het topniveau van de wereldhavens te blijven spelen. Zo zal de modernisering en verdieping van de Europa Terminal, die ondertussen van start is gegaan, ervoor zorgen dat de nieuwste generatie megaschepen op de Europa Terminal kunnen blijven aanlopen. Dat de tendens van grotere containerschepen bestendigd wordt, zal in de komende weken duidelijk worden als achtereenvolgens records worden gebroken met de aanlopen van de MSC Tessa (24 116 TEU), ​ de OCCL Spain (24 188 TEU) en de MSC Loreto (24 346 TEU).

Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerp-Bruges: “Deze resultaten laten zien dat we als wereldhaven in het middelpunt staan van de aanhoudende uitdagingen door de geopolitieke en macro-economische context. Maar ondanks deze tegenvallende cijfers, blijven de vooruitzichten voor 2023 positief. De dalende energieprijzen, aantrekkende Chinese economie en signalen dat ook de lijnvaartmarkt weer aantrekt, zijn redenen om vertrouwen te hebben in de toekomst. Bovendien kunnen we dankzij de complementariteit van beide havenplatformen beter inspelen op verschuivingen in de goederenstromen.” ​

Annick De Ridder, havenschepen van de Stad Antwerpen en voorzitter van de raad van bestuur van Port of Antwerp-Bruges: "Samen met de bedrijven aanwezig in onze haven, maar ook met nieuwe pioniers die heel wat jobs naar onze haven brengen zoals op NextGen District, blijven we inzetten op duurzame groei. Daarnaast zijn investeringen in strategische infrastructuur zoals de modernisering van de Europa Terminal onontbeerlijk om onze positie als wereldhaven te verzekeren en onze rol als economische motor van Vlaanderen waar te maken. Door de fusie zijn we veel weerbaarder om uitdagingen samen te tackelen, en we zijn er dan ook van overtuigd spoedig opnieuw mooie groeicijfers te kunnen voorleggen. Het invullen van de vele vacatures is daarbij een uitdaging van formaat.”

Dirk De fauw, burgemeester van de stad Brugge en ondervoorzitter van Port of Antwerp-Bruges: “Port of Antwerp-Bruges is dé wereldspeler voor de automotive sector. Die positie zal alleen maar verstevigen gezien de investeringen in extra capaciteit van zowel aanwezige operatoren als nieuwe spelers die kiezen voor onze haven als uitvalsbasis om de Europese markt te veroveren. Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat we hier opnieuw groei kunnen laten zien in 2023. Verder zijn de inspanningen om het cruisetoerisme beter over het hele jaar te spreiden geslaagd. Het recordaantal cruiseschepen dat dit eerste kwartaal Zeebrugge heeft aangelopen is daarvan de bevestiging. In de minder drukke wintermaanden is het cruisetoerisme een zegen voor het toeristische weefsel in Brugge, Blankenberge, Brussel, Gent, Ieper en Antwerpen.”

We hebben de belangrijkste havencijfers van 2022 verzameld in een cijferboekje. Hieronder kan je de digitale versie downloaden.